Ωχ Ωχ Ωχ Είναι πλαστά τα χρυσόβουλλα;

Υπόνοιες για χάλκευσή του διατυπώνονται σε έγγραφα της Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Κομοτηνής. Δύο έγγραφα που περιλαμβάνονται στην πολυσέλιδη δικογραφία του Βατοπαιδίου θέτουν ερωτήματα περί χάλκευσης του χρυσόβουλλου του Ιωάννη Ούγκλεση, από το 1371, το οποίο απέκτησε χαρακτήρα τίτλου ιδιοκτησίας της λίμνης Βιστωνίδος για τη Μονή! Είναι δε ένα από τα νομικά επιχειρήματα με βάση τα οποία δεν εκδόθηκε ποτέ απόφαση στην «αμαρτωλή» δίκη στο Πρωτοδικείο Κομοτηνής, μετά την οποία παραδόθηκε η λίμνη στη Μονή και ακολούθησαν οι ανταλλαγές! Τα έγγραφα, τα οποία αποκαλύπτει σήμερα «Το Βήμα της Κυριακής», δίνουν νέα τροπή στην υπόθεση, εγείροντας ταυτόχρονα σοβαρά ερωτήματα για το ποιοι έκαναν τη χάλκευση (πλαστογραφία), εάν υπήρξε, αλλά και για το εάν όσοι επικαλέστηκαν το χρυσόβουλλο γνώριζαν τις αμφιβολίες για τη γνησιότητά του. Αποτελούν επίσης κόλαφο για τις γνωματεύσεις του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, στις οποίες στηρίχθηκαν οι πρώην υπουργοί της ΝΔ.
«Χαλκευμένο έγγραφο;»
Από τις 7 Νοεμβρίου του 2003 ο προϊστάμενος της 12ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων στην Κομοτηνή κ. Κων. Τσουρής, με έγγραφό του προς το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Δικαστικό Γραφείο Κομοτηνής), διατυπώνει για πρώτη φορά αμφιβολίες για τη γνησιότητα του χρυσόβουλλου εν όψει της δίκης στο Πρωτοδικείο. Αφού αμφισβητεί ευθέως και τα άλλα δύο χρυσόβουλλα, τα οποία επικαλείται η Μονή για να κερδίσει την ιδιοκτησία της λίμνης ή αποζημίωση (χρυσόβουλλα των αυτοκρατόρων Νικηφόρου Βοτανειάτη και Ανδρόνικου Γ΄ Παλαιολόγου) αναφέρει για το χρυσόβουλλο του Ούγκλεση: «Εκφράζονται επιφυλάξεις ως προς τη γνησιότητα και διατυπώνεται η άποψη ότι ίσως πρόκειται περί χαλκευμένου εγγράφου», ζητώντας παράλληλα πραγματογνωμοσύνη για να απαντηθούν οριστικά τα ερωτήματα.
Ενώ υπήρχαν λοιπόν αυτές οι επιφυλάξεις, όχι μόνο δεν διατάχθηκε πραγματογνωμοσύνη, αλλά επιπροσθέτως η Πολιτεία παραιτήθηκε από την έκδοση απόφασης- που θα δικαίωνε το Δημόσιο, όπως αποκαλύφθηκε αρκετά χρόνια αργότερα. Στο ίδιο έγγραφο επίσης εκφραζόταν η άποψη ότι «ακόμα και αν η Μονή διέθετε γνήσιο και έγκυρο τίτλο ιδιοκτησίας, σύμφωνα με τον νόμο περί αρχαιοτήτων δεν θα εδικαιούτο αποζημίωσης, αφού “εις δήμους, κοινότητας και Μονάς ουδεμία αποζημίωση ή αμοιβή παρέχεται”». Ο αναπληρωτής καθηγητής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου της Θράκης κ. Τσουρής, καλείται από την ανακρίτρια κυρία Ειρ. Καλού να θεμελιώσει και επιστημονικά τα ερωτήματα που είχε εγείρει για τη χάλκευση του κυριότερου χρυσόβουλλου. Στην κατάθεσή του αναφέρει ότι έχει αμφιβολίες για τη γνησιότητα, διότι: α) λείπει η βούλα ή οποιοδήποτε ίχνος της, β) λείπει το κορδόνι που την κρατούσε, γ) λείπουν οι τρύπες του κορδονιού, δ) η ίδια η έκδοση σημειώνει ότι η υπογραφή του ηγεμόνα διαφέρει από άλλες υπογραφές του, ε) σε προηγούμενες εκδόσεις διατυπώνεται η σκέψη ότι πρόκειται για αντίγραφο και στ) το σχήμα του δεν είναι το σύνηθες για αυτοκρατορικά χρυσόβουλλα.
Στην ίδια κατάθεση αποδομεί και την ισχύ του χρυσόβουλλου του Βοτανειάτη, που αφορά την έκταση κοντά στο Περιθεώριο ή την περιοχή που αποκαλείται «κτήμα του Σαλαμά». Όπως αναφέρει, η θέση του αγνοείται σε αντίθεση με άλλες βυζαντινές πράξεις που αναφέρουν λεπτομερέστατα τη θέση και τα φυσικά όρια των περιοχών που παραχωρούνταν. «Συμπεραίνω», τονίζει, «ότι η γη που παραχωρείται είναι απολύτως αδύνατον να αναγνωριστεί και να ταυτιστεί στην περιοχή γύρω από τη Βιστωνίδα». Στο ίδιο κλίμα κινείται και η αναφορά του για το χρυσόβουλλο του αυτοκράτορα Ανδρόνικου για το οποίο, όπως λέει, δεν αναφέρονται οι όμοροι ιδιοκτήτες σε αντίθεση με την πρακτική άλλων βυζαντινών πράξεων!

Διαβάστε περισσότερα: